Crisis, dinámicas migratorias y condiciones de vida de la población migrante en España. Análisis comparado de los efectos de la Gran Recesión y la Gran Pandemia (CRISMIG)

• Entidade financiadora: Ministerio de Ciencia e Innovación
• Duración: 01/09/2021-31/08/2024
• Investigadora responsable: Antía Pérez Caramés

Resumo:

Esta investigación proponse estudar a relación entre as crises e o fenómeno migratorio en España integrando a análise das dinámicas migratorias e as condicións de vida da poboación migrante baixo un dobre ángulo comparativo. Por unha banda, a mirada conxunta das implicacións das dúas crises máis recentes, a Gran Recesión de 2008 e a actual pandemia e, por outra, o estudo comparado de catro grupos migrante, dous asentados en España (empregadas de fogar migrantes e temporeiros/as agrícolas), e dous emigrados fóra de España (mozos autóctonos/as e reemigrantes desde España a outro país europeo).

Esta proposta enmárcase nunha reflexión teórica e de antecedentes que animan a reconsiderar o papel das crises nun marco temporal de análise máis ampla que dea conta da súa imbricación en procesos de transformación socioestrutural de longo alento e que resalte a importancia da análise comparada e multinivel do fenómeno migratorio. Baixo este ángulo de análise, atopamos contribucións que sinalan a relevancia das estratexias de arraigamento por parte de migrantes en períodos de desacougo e apuntan ao papel de nichos refuxio de certos sectores laborais como o emprego de fogar e, en boa medida, o traballo agrícola. Tamén se sinalou a intensificación das migracións cualificadas en períodos de crises, así como o carácter estratéxico da posesión de residencia legal permanente ou mesmo a nacionalidade española para a posta en marcha de estratexias de mobilidade intraeuropea.

A investigación desenvolverase seguindo un marco analítico que unifica a explicación multinivel do fenómeno migratorio, tendo en conta as estratexias de mobilidade e inmobilidade desenvolvidas por migrantes e fogares transnacionais, coa comparativa dos catro grupos seleccionados para o estudo (empregadas de fogar migrantes, temporeiros/as agrícolas, mozos/as autóctonos/as emigrados/as e reemigrantes de España a outros países europeos).

A aproximación metodolóxica repousa nunha estratexia multimétodo que articula técnicas cuantitativas e cualitativas mediante unha estratexia de triangulación de carácter secuencial e que incorpora a participación dos principais axentes implicados na investigación na discusión dos seus resultados.

Equipo de investigación:

1. 1. Josefina Domínguez Mujica (Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, ULPGC)
   2. Natalia Rivas Quarneti (Universidade da Coruña, UDC)
   3. Erika Masanet Ripoll (Universitat de València, UV)
   4. Nuria del Álamo Gómez (Universidad de Salamanca, USAL)
   5. Antía Domínguez Rodríguez (Universidade da Coruña, UDC)
   6. Juana Moreno Nieto (Universidad de Cádiz, UCA)
   7. Iria Vázquez Silva (Universidade de Vigo, UDV)
   8. Beatriz Ranea Triviño (Universidad Complutense de Madrid, UCM)
   9. Yoan Molinero Gerbeau (Universidad Pontificia de Comillas)